UFRS 18: Halka Açık Şirketlerde Hasılat Standardı Örneği

Arçelik gelir

2.2.1. Gelirlerin kaydedilmesinde kullanılan tahminlerde değişiklik

Vadeli koşullarda gerçekleştirilen satışlar, etkin faiz oranı ile iskonto edilir, satış bedelinin nominal

değeri ile gerçeğe uygun değer arasındaki fark, takip eden ilgili dönemlerde finansman geliri olarak

tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir. 1 Ocak 2011 tarihinde başlayan dönemden itibaren geçerli

olmak üzere, uygulanan etkin vade farkı oranlarının geçmiş dönemlere göre düşmesi nedeniyle, satış

işlemi ile tahsilatın arasındaki vadenin bir yıldan az olması durumunda, önemlilik ilkesi çerçevesinde,

satışlar nominal değeri ile muhasebeleştirilir, herhangi bir iskontoya tabi tutulmaz.

2.2.2 Malzeme ve stok alımlarının muhasebeleştirilmesinde kullanılan tahminlerde değişiklik

Maliyeti oluşturan malzemelerin ve stokların, vadeli ödeme koşuluyla alınması durumunda, finansman

unsuru ayıklanarak ve iskonto edilerek muhasebeleştirilir. 1 Ocak 2011 tarihinde başlayan dönemden

itibaren geçerli olmak üzere, önemlilik ilkesi çerçevesinde, bahse konu malzeme ve stok alımları,

nominal değeri ile muhasebeleştirilir, herhangi bir iskontoya tabi tutulmaz.

2.3 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti

Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda

Gelirlerin kaydedilmesi

Satışlar, ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi, ürünle ilgili risk ve faydaların transferlerinin yapılmış

olması, gelir tutarının güvenilir şekilde belirlenebilmesi ve işlemle ilgili ekonomik faydaların Grup’a

akmasının muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin gerçeğe uygun değeri üzerinden

tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, ürün satışlarından tahmini ve gerçekleşmiş iade ve

indirimlerin düşülmesi suretiyle bulunur. KDV gibi satış vergileri hasılatın içinde yer almaz.

Turkcell gelir

(a) Satış Gelirleri

Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülebilen ve işin normal akışı içinde hizmet satışına ilişkin indirimler düşüldükten sonra kalan tutarı ifade eder.

Haberleşme gelirleri, faturalı ve ön ödemeli hatlardan elde edilen konuşma ve kısa mesaj servisinin de dahil olduğu katma değerli GSM hizmetlerinden elde edilen gelirler, ara bağlantı gelirleridir. Haberleşme gelirleri, ilgili hizmetler müşteriye sunulduğu anda gelir olarak kaydedilir (Not 28).

Müşteri bağlayıcılık programları kapsamında verilen cihazlardan doğan gelirler, malların sahipliği ile ilgili önemli risk ve getirilerin alıcıya devredildiği, hasılat tutarının güvenilir biçimde ölçülebildiği, satışa ilişkin yüklenilen veya yüklenilecek olan maliyetlerin güvenilir biçimde ölçüldüğü, satışa ilişkin tahsilatın muhtemel olması ve Şirket’in satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolü veya sahipliğin genel olarak gerektirdiği şekilde bir yönetim etkinliği sürdürmediği anda gelir olarak kaydedilir.

Faturalı ve ön ödemeli hatlardan elde edilen gelirler, cihaz, katma değerli hizmetler ve/veya başka servis ve ürünler ile beraber fiyatlandırılarak da satılmaktadır. Bu durumda paket içindeki her unsur, makul değerlerinin bulunması ve her birinin hasılat unsurlarının gerçekleşmiş olması şartıyla ayrı ayrı muhasebeleştirilirler. Paketten elde edilen toplam bedel, paket içindeki unsurların makul değerleri nispetinde ürün ve hizmetlere dağıtılarak hasılat kaydedilir. Bu kapsamda oluşan cihaz gelirleri diğer satış gelirleri içinde gösterilmektedir. Ürün ve hizmetlerin maliyeti, ilgili hasılat kaydedildiği anda gider olarak kaydedilir.

Komisyon gelirleri, İnteltek’in spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli şans oyunlarının başbayiliği karşılığında elde edilen net hasılat gelirlerinden ve müşterek şans oyunları merkezi sisteminin işletilmesi karşılığında elde edilen komisyon gelirlerinden oluşmaktadır. Komisyon gelirleri 1 Mart 2009 tarihinden itibaren brüt gelirin %1,4 oranındadır. Söz konusu gelirler, oyunların oynanması ile ilgili tüm hizmetlerin sunulduğu anda gelir olarak kaydedilir (Not 28).

Azerinteltek, Azerbeycan Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı altında faaliyet gösteren Azeridmanservis Limited Şirketi’nden Azerbeycan’da spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli bahis oyunlarını organize etme, yönetme ve geliştirme yetkisini almıştır. AzerInteltek bu bahis oyunlarında esas yüklenici olduğundan, Azerinteltek tarafından oyunculardan yapılan toplam tahsilat, oyunların oynanması ile ilgili tüm hizmetlerin sunulduğu anda hasılat olarak kaydedilir.

Simkart satışları, iade ve indirimlerden arındırılmış şekilde distribütörlere sunulduktan sonra gelir kaydedilmektedir. Simkart maliyetleri de aynı şekilde distribütörlere sunulduktan sonra gider kaydedilmektedir.

Tesis ve sabit ücret gelirleri faturalı hatlara her ay kullanım oranına bakılmaksızın sabit olarak fatura edilir. Bu gelirler fatura edildiği aylarda gelir kaydedilir (Not 28).

Çağrı merkezi gelirleri Turkcell Global Bilgi, Global Belarus ve Global Ukrayna’nın verdiği çağrı merkezi hizmetlerinden elde edilen gelirlerdir. Söz konusu gelirler, çağrı merkezi hizmetlerinin sunulduğu anda gelir olarak kaydedilir (Not 28).

Roaming işlemleri ve diğer hizmetlerde hacme bağlı iade ve indirimler ile diğer sözleşmeye bağlı fiyat değişiklikleri, kazanılacağı ve etkin olacağı muhtemel olduğu durumlarda, ödeyen ve tahsil eden tarafından dikkate alınır. Bu nedenle sözleşmeye bağlı iade ve indirimler dikkate alınır ancak karşı tarafın isteğine bağlı iade ve indirimler varlık ve yükümlülük tanımlarını karşılamadıklarından dikkate alınmaz

UFRS 18 Hasılat

  

                                         UFRS 18-HASILAT

         

Amaç, kapsam ve tanımlar

Amaç

Bu kısmın amacı, belirli işlem ve olaylardan kaynaklanan hasılatın muhasebeleştirmesine ilişkin ilkeleri belirlemektir. Belirli tipteki işlem ve olaylardan doğan gelirlerin muhasebe uygulamalarını düzelmek ve gelirin ne zaman tahakkuk edileceğin belirlenmesi standardın temel amacıdır.

Kapsam

Bu kısımda yer alan hükümler, mal ve hizmet satışı, faiz royalti ve temettü geliri getiren varlıkların başkaları tarafından kullanılması sonucunda oluşan hasılatın  işletmelerce muhasebeleştirilmesinde uygulanır.

Mal kavramı : satış amacıyla işletme tarafından üretilen mamülleri,satılmak üzere alınan ticari malları ve satılmak üzere elden bulundurulan arazi,arsa ve diğer gayrimenkulleri kapsar.

Hizmet satışları : sözleşmeye bağlı olarak kararlaştırlan belirli işlemlerin taraflarca mutabık kalınan bir süre boyunca işletme tarafından yerine getirilmesini içerir.

Faiz,royalti,temettü: işletmenin nakit ve nakit benzerlerinin başkaları tarafından kullanımı nedeniyle oluşan veya alacaklar için alınan tutarlar faiz olarak, patent,ticari marka,telif hakları ve bilgisayar programları gibi uzun vadeli varlıkların başkaları tarafından kullanımı nedeniyle elde edilen tutarlar royalti olarak, sermayesine iştirak edilen işletmelerin dağıttıkları kardan iştirak oranında elde edilen paylar temettü olarak kabul edilir.

Bu standardın kapsamında olmayan konular :

a-     Kira sözleşmelerinden,UFRS-4

b-    Öz sermaye yöntemine göre muhasebeleştirlen iştiraklerden elde edilen temettülerden,UFRS-28

c-     Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmelerinden,

d-    Finansal varlık ve yükümlülüklerin makul değerinde değişim veya bunların elden çıkarılmasından-UMS-39

e-     Diğer cari varlıkların değerinde meydana gelen değişmelerden,

f-     Tarımsal faaliyetlerle ilgili biyolojik varlıkların makul değerinde meydana gelen değişikliklerden ve bunların ilk defa mali tablolara alınmasından

g-     Tarımsal ürünlerin mali tablolara alınmasından UMS-41

h-    Madenlerin çıkarılması UFRS-7

Tanımlar

Hasılat : öz sermayede artış sağlaması şartıyla, dönem içinde işletmenin olağan faaliyetlerinden sağladığı ekonomik faydanın brüt tutarını ifade eder. Ortakların işletmenin olağan faaliyetleri dışında bir ekonomik fayda yaratan ve/veya işletme adına yükümlülük doğurmayan katkıları nedeniyle öz sermayede meydana gelen artışlar hasılat olarak kabul edilmez. Hasılat sadece işletmenin kendi hesabuna yapmış olduğu işlemleri kapsar.hasılat alınan veya alınacak bedelin makul değeri ile ölçülür.

Makul değer: bilgili ve istekli taraflar arasında herhangi bir ilişkiden etkilenmeyecek şartlar altında, bir varlığın el değiştirebileceği tutarı

         Belirli tipteki işlem ve olaylardan doğan gelirlerin finansal tablolara alınırken hasılat olarak kaydedilmesi için uluslar arası finansal raporlama standartlarında esas alınan ilkelerden yola çıkarak işlemin niteliğine karar verebiliriz. Bunlar;

 

Faaliyet konusu mal satışı olan işlemler için,

• malların sahipliğiyle ilgili önemli risk ve getirilerin alıcıya nakledilmiş olması (konsinye olmaması)
• işletmenin, satılan malların yönetimiyle sahiğliğin gerektirdiği şekilde ilgili olmaması ve söz konusu mallar üzerinde etkin bir kontrolünün bulunmaması
• hasılatın miktarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi,
• işlemle ilgili ekonomik faydanın işletme tarafından elde edileceğinin muhtemel olması
• işlemle ilgili olarak yüklenilen veya yüklenilecek olan maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülmesi şarttır.

Perakende satışlarda sahiplikle ilgili önemli risk ve getirler,aksine özel bir düzenleme ve sözleşme yapılmamışsa satışın hukuken gerçekleşmesi ile birlikte alıcıya geçer.uluslarası finansal raporlama satandartlarında satışın hasılat olarak kabul edilebilmesi için sahipliğin hukuken alıcıya geçmesi ile önemli risk ve getirilerin alıcıya geçmesi aynı anda olmalıdır.

Sahiplikle ilgili önemli risk ve getirilerin işletmede kaldığı durumlarda işlem satış olarak kabul edilmez. örnek:

-Tatmin edici performans konusunda,normal garanti sözleşmesiyle kapsanmamış bir yükümlülüğün işletmede kalması

-Satış hasılatının işletme tarafından tahsil edilmesinin

-Alıcının söz konusu malı üçüncü kişilere satması sartına bağlı olması

-Satışın ilgili varlığın monte edilmesi şartıyla yapıldığı ve montaj işleminin sözleşmenin önemli bir bölümünü oluşturduğu durumlarda işletme tarafından bu montajın tamamlanmamış olması

-Alıcının satış sözleşmesi uyarınca satışı iptal etme hakkının bulunması ve işletmenin ilgili malların iade edilmeyeceğinden emin olmaması  satışı hasılat olarak kaydetmemiz için meydana gelebilecek durumlardır.

      Satışlar, ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi, ürünle ilgili risk ve faydaların               transferlerinin   yapılmışolması, gelir tutarının güvenilir şekilde belirlenebilmesi ve işlemle ilgili ekonomik faydaların  işletmeye akmasının muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin gerçeğe uygun değeri  üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, ürün satışlarından tahmini ve  gerçekleşmiş iade ve indirimlerin düşülmesi suretiyle bulunur. KDV gibi satış vergileri hasılatın  içinde yer almaz.

  Hasılat işlemle ilgili ekonomik faydanın işletmeye akacağının muhtemel olması durumunda mali tablolara alınır. Ekonomik faydanın işletmeye aktarılmasıyla ilgili herhangi bir kısıtlama varsa (örnek: kambiyo kısıtları ile ilgili) belirsizlik ortadan kalkıncaya kadar hasılat olarak kaydedilmez. Daha önce hasılat kaydedilen bir alacak şüpheli duruma düştüğünde hasılat düzeltilmeden gider yazılmak suretiyle kayda alınır.

Faaliyet konusu hizmet satışı olan işlemler  için ;

Hizmet sunumu ile ilgili işlemlerin sonuçlarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebildiği durumda,işlemle ilgili hasılat ilgili işlemin bilanço tarihindeki tamamlanma düzeyi dikkate alınarak mali tablolara alınır. Hizmet satışlarında işlemin mali tablolara hasılat olara kaydedilmesi için uluslar arası finansal raporlama standartların belirlemiş olduğu ilkeler sırayla ;

• hasılatın miktarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi
• işlemle ilgili ekonomik faydanın işletme tarafından elde edileceğinin muhtemel olması
• bilanço tarihi itibariyle işlemin tamamlanma düzeyinin güvenilir bir şekilde ölçülmesi
• işlem için katlanılan maliyetlerin ve işlemin tamamlanması için katlanılması gereken maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi.

Bu ilkelerin varlığı halinde hizmet satışı mali tablolara hasılat olarak kaydedilir. Hizmet satışı mali tablolara hasılat olarak kaydedilirken temel alınan yöntem tamamlanma yüzdesi yöntemidir.bu yönteme göre hasılat hizmetin verildiği mali dönemlerde mali tablolara alınır. Bilanço tarihine kadar katlanılan maliyetlerin hesaplanmasında, verilen hizmetle ilgili olarak katlanılan maliyetler dikkate alınır. İşlemin toplam maliyetinin tahmininde verilen veya verilecek olan hizmetlerde doğrudan ilişkili maliyetler dikkate alınır.

Faaliyet konusu faiz,royalti ve temettü olan işlemler için ;

 İşletmenin faiz,royalti ve temettü getiren varlıklarının başkaları tarafından kullanılması sonucu ortaya çıkan hasılat,işlemle ilgili ekonomik faydanın işletmeye aktarılmasının muhtemel olması ve hasılatın miktarının güvenilir bir şekilde tahmin edilmesi şartıyla mali tablolara alınır.

Faiz; varlığın efektif getirisi dikkate alınmak kaydıyla zamanla orantılı olarak

Royalti ; ilgili sözleşmenin özü esas alınmak suretiyle tahakkuk esasına göre

Temettü; hissedarların temettü tahsil etme hakkının ortaya çıktığı tarihte mali tablolara alınır.

UMS 10 - Raporlama Dönemi Sonrası Olaylar

UMS 10- RAPORLAMA DÖNEMİ SONRASI OLAYLAR

1.     GİRİŞ

Sınırsız kabul edilen işletme yaşamı, sonucun ölçülebilmesi ve belirli bir anda ulaşılan finansal durumu görebilmek amacıyla dönemlere ayrılır ve dönem sonu itibarıyla finansal tablolar hazırlanır.

Finansal tabloların hazırlanması, onaylanması ve yayımlanması süresince işletmede olaylar devam etmektedir. Bu süre içerisinde finansal tablo kullanıcılarının kararlarını etkileyecek özellikte olaylar gerçekleşebilir. Finansal tablolar incelenen dönemle ve finansal tabloların yayınlanmak üzere onaylanmasından önce meydana gelen önemli olaylara ilişkin güncel bilgiler içermek zorunda olup bilanço tarihinden sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bazı olayların etkilerinin finansal tablolara yansıtılması veya tabloların eklerinde açıklanmaları gerekebilir.

UMS 10 Raporlama döneminden sonraki olaylar; bir işletmenin, raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra ortaya çıkan olaylar nedeniyle finansal tablolarında hangi durumlarda düzeltme gerekeceğini belirlemektedir. Ayrıca finansal tabloların yayımı için onayın verildiği tarih hakkında ve raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonraki olaylarla ilgili finansal tablolarda açıklanması gereken bilgileri ortaya koymaktadır.

Bu standart, raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra ortaya çıkan olayların muhasebeleştirilmesinde ve dipnotlarda yapılacak açıklamalarda uygulanır.

Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonraki olaylar, raporlama dönemi sonu (bilanço tarihi) ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasında işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olayları ifade eder.

Finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih 2 duruma göre değişiklik göstermektedir.

·  Bazı durumlarda, finansal tabloların, yönetim kurulunun yayım için karar aldığı tarih itibariyle onaylandığı kabul edilmekteyken,

·  Bazı durumlarda işletme yönetimlerinin, finansal tabloları tamamıyla idari olmayan şahıslardan oluşmuş bir üst kurula onaylamak üzere sunulması gerekebilir. Bu durumda finansal tablolar yönetimin üst kurula sunulmasına karar verdiği tarih itibariyle onaylanmış olur.

Örnek 1: Bir işletmenin yönetimi, 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle hazırlanan finansal tablolarını, 28 Şubat 2010 tarihinde düzeltmeye tabi taslak olarak hazırlamıştır. 18 Mart 2010 tarihinde, yönetim kurulu finansal tabloları incelemiş ve yayımlanmak üzere onay vermiştir. İşletme 19 Mart 2010 tarihinde, karını ve bazı diğer finansal bilgilerini açıklamıştır. Finansal tablolar, 1 Nisan 2010 tarihinde, ortaklara ve diğer şahıslara sunulmuştur. Ortaklar, 15 Mayıs 2010 tarihli genel kurulda finansal tabloları ibra etmiş ve ibra edilen finansal tablolar 17 Mayıs 2010 tarihinde düzenleyici kuruluşa iletilmiştir.

v     Bu durumda, finansal tabloların onay tarihi, yönetim kurulunun yayım için onay verdiği tarih olan 18 Mart 20X2 tarihidir.

Örnek 2: 18 Mart 20X2 tarihinde, işletme yönetim kurulu, finansal tablolarını, üst kurula sunulmak üzere onaylamıştır. Üst kurul tamamıyla idari olmayan şahıslardan oluşmuştur ve çalışanların ve diğer tarafların temsilcilerini de bünyesinde bulundurmaktadır. Üst kurul, 26 Mart 20X2 tarihinde, finansal tabloları onaylamıştır. Finansal tablolar 1 Nisan 20X2 tarihinde, ortaklara ve diğer şahıslara sunulmuştur. Ortaklar, 15 Mayıs 20X2 tarihli genel kurulda finansal tabloları ibra etmiş ve finansal tablolar 17 Mayıs 20X2 tarihinde, düzenleyici kuruluşa iletilmiştir.

v     Bu durumda, finansal tabloların onay tarihi; yönetimin, finansal tabloları üst kurula sunulmak üzere onayladığı 18 Mart 20X2 tarihidir.

Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonraki olaylar ikiye ayrılır:

a) Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonraki düzeltme gerektiren olaylar; ( raporlama dönemi sonu (bilanço tarihi) itibarıyla ilgili olayların var olduğuna ilişkin kanıtları gösteren koşulların bulunduğu durumlar) ve

b) Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra düzeltme gerektirmeyen olaylar; (ilgili olayların raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra ortaya çıktığını gösteren koşulların bulunduğu durumlar)

2.     RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ DÜZELTME GEREKTİREN OLAYLAR

Düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, ilgili kalemin tutarı düzeltilir veya daha önce finansal tablolara alınmamış olanlar finansal tablolara alınır.

Düzeltme gerektiren olaylar;

• Olaya yol açan koşul bilanço tarihinde var olmalı

• Olay finansal tablolar için yapılan tahminleri etkiler.

Raporlama tarihinden sonra gerçekleşen ve düzeltme gerektiren bazı olaylar şunlardır;

·  Bir davanın bilanço tarihinden sonra sonuçlanması ve ayrılmamış bir karşılık doğması ya da karşılığın eksik hesaplandığının ortaya çıkması

·  Bir müşterinin bilanço tarihinden sonra iflas etmesi sonucu bilanço tarihindeki alacağının tahsil edilemeyecek hale gelmesi

·  Bilanço tarihinden sonra satışı yapılan stokların net gerçekleşebilir değer tespitinin yapılması

·  Bilanço tarihinden önce satın alınan varlıkların maliyetlerinin veya satılan varlıklardan elde edilen gelirlerin, bilanço tarihinden sonra belirli hale gelmesi

·  Bilanço tarihi itibarıyla, finansal tabloların gerçeğe uygun olmadığını gösteren hata ve hilelerin bilanço tarihinden sonra ortaya çıkarılması verilebilir.

Örnek 1. Y işletmesi kazanacağını tahmin ettiği bir dava için dönem sonunda karşılık ayırmamıştır. 22 Ocak 2009 tarihinde dava aleyhine sonuçlanmış ve Y işletmesinin 5.000,00 TL tazinat ödemesi kararı alınmıştır.

v     22 Ocak 2009 tarihinde işletmenin finansal tabloları onaylanmadığı için 31 Aralık 2008 tarihli finansal tablolarında düzeltme yapılacaktır.

		Borç	Alacak
689	Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar	5.000
	379  Diğer Borç ve Gider Karşılıkları		5.000
Dava sonucu ödemenin kesinleşmesi

Örnek 2. Y işletmesi’nin 31.12.2008 tarihinde aktifinde kayıtlı olan ve net defter değeri 50.000,00 TL olan torna tezgahı 05 şubat 2009 tarihinde bozulmuş ve tamir edilemeyeceği anlaşılmıştır. Torna tezgahının hurda değeri 10.000,00 TL’dir. 05 şubat 2009 tarihinde finansal tablolar henüz onaylanmamıştır. Dolayısıyla bu olay finansal tablolarda düzeltme gerektirmektedir.

Örnek 3. Y işletmesi 28.10.2008 tarihinde 50.000,00 TL’ye X işletmesine mal satmış ve bedelini 31.12.2008 tarihinde tahsil etmemiştir. X işletmesi Şubat  ayı içinde iflas etmiştir.

Bu olay Y işletmesinin finansal tablolarında düzeltme gerektiren bir olaydır çünkü 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle geri kazanılamayacak bir alacak haline dönüşmüştür.

v     Y işletmesi iflasa bağlı olarak finansal tabloları düzeltecek ve 50.000,00 TL için karşılık ayıracaktır. Bu olay, finansal tablolarda düzeltildiği için, dipnotlarda bilgi verilmeyecektir.

		Borç	Alacak
654	Karşılık Giderleri	50.000
	129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı		50.000
Karşılık gideri

Örnek 4. Y işletmesi’nin 31 Aralık 2008 tarihinde stoklarında modası geçmiş 10.000,00 TL’lik ticari malı mevcuttur. İşletme modası geçen bu mallar için 7.500,00 TL karşılık ayırmış ve modası geçen malların net değeri 2.500,00 TL’dir.

25 Ocak 2009 tarihinde bu mallar 3.500,00 TL’ye satılmış ve finansal tablolar onaylanmamıştır.

v     31.12.2008 tarihinde modası geçen mallar için yapılan kayıt;

		Borç	Alacak
157	Diğer Stoklar	10.000
	153  Ticari Mallar		10.000
Modası geçen mallar
654	Karşılık Giderleri	7.500
	158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı		7.500
Karşılık giderleri

v     Finansal tablolarda yapılması gereken düzeltme kaydı;

		Borç	Alacak
158	Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı	1.000
	644 Konusu Kalmayan Karşılıklar		1.000
Stokların defter değerinin yükseltilmesi

Örnek 5. Y işletmesi ocak ayı içerisinde çalışanlarına brüt 5.000,00 TL prim verilmesi kararı almıştır.

v     Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan bu olay, kapanan dönem karının 5.000,00 TL azalması anlamına gelir. İkramiye veya kardan payın, bilanço tarihinden sonra belirli hale gelmesi düzeltme gerektirir.

		Borç	Alacak
770	Genel Yönetim Giderleri	5.000
	381  Gider Tahakkukları		5.000
Tahakkuk eden primler

Örnek 6. Y işletmesinin 31 Aralık 2008 tarihli finansal tabloları denetlerken, finansal tablolar onaylanmadan satış hasılatının 20.000,00 TL eksik yazıldığı tespit edilmiştir.

v     Bilanço tarihi itibarı ile finansal tabloların gerçeğe uygun olmadığını gösteren hata ve hilelerin bilanço tarihinden sonra ortaya çıkması düzeltme gerektirir.

		Borç	Alacak
120	Alıcılar	23.600
	600  Yurtiçi Satışlar		20.000
	391  Hesaplanan KDV		3.600
Unutulan satışın kayıt altına alınması

3.     RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ DÜZELTME GEREKTİRMEYEN OLAYLAR

Bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektirmeyen olayların önemli her bir kategorisi için dipnotlarda açıklama yapılması gerekir. Bu açıklamalar olayın niteliği ve olayın tahmini finansal etkisi veya böyle bir tahminin yapılmadığına ilişkindir.

Bilanço tarihi itibariyle olan durum hakkında bilanço tarihinden sonra yeni bilgiler edinilmesi durumunda; ilgili dipnotlar edinilen bilgiler doğrultusunda güncellenir.

Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylara şunlar örnek olarak verilebilir;

·  Bilanço tarihinden sonra önemli bir bağlı ortaklığın elden çıkarılması veya önemli bir birleşme gerçekleştirilmesi

·  Bir faaliyetin durdurulmasına yönelik planının duyurulması;

·  İşletmenin cari ve ertelenmiş vergi alacakları ile borçları üzerinde önemli etkisi olan bilanço tarihinden sonra yeni vergi düzenlemelerinin yapılması veya vergi oranlarının değişmesi ya da bu şekilde bir vergi kanunu çıkarılacağının duyurulması

·  Önemli bir garantinin verilmesi gibi, önemli taahhütlere veya önemli şarta bağlı borçlara girilmesi;

·  Tamamen bilanço tarihinden sonra gerçekleşen olaylardan kaynaklanan önemli bir davanın başlaması;

·  Bilanço tarihinden sonra önemli bir faaliyet biriminin yangın sonucu tahrip olması;

·  Yatırımların piyasa değerlerinde ortaya çıkan değer düşüklükleri.

ÖRNEK 1: Y Ltd. Şti’nin yönetimi yılsonundan hemen iki hafta sonra 3 iş bölümünü 1 bölümde birleştirmeye yönelik kararını açıklamıştır. Şirketin Aralık yılsonu finansal tablolarının yayınlanmak için onaylanması bir ay içerisinde gerçekleşecektir.

v     Raporlama döneminin bitiminden sonra açıklanan yeniden yapılandırma işlemi, düzeltme gerektirmeyen bir olaydır.

ÖRNEK 2: Kimya Ltd. Şti. tehlikeli kimyasal dağıtımı yapan bir şirkettir. Aralık 2008 yılsonundan sonra şirket kamyonlarından biri müşterinin tankına sülfürik asit aktarımı yaparken bağlantı borusu basınç nedeniyle patlamış ve aktarılan asit her yere yayılması sonucu müşterinin sahasında hasar oluşmuştur. Sahanın temizlenmesine ilişkin maliyetlerin 1 milyon TL olacağı tahmin edilmektedir. Ancak bu maliyetlerden Kimya Ltd. Şti’ nin mi yoksa müşterinin mi sorumlu olacağı henüz netlik kazanmamıştır.

v     Buradaki olay asidin müşterinin sahasına dökülmesidir. Kimyasalın dökülmesi bilanço tarihinden sonra meydana gelen bir olaydır ve 1 milyon TL tutarındaki potansiyel temizleme maliyetleri Kimya Ltd. Şti. için önemli bir tutardır. Bu nedenle şarta bağlı bir yükümlülük söz konusudur. Bu olay düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Bu nedenle geri dönüp düzeltme yapmamıza gerek yoktur. Ancak Aralık 2008 tarihli finansal tablolarda açıklanmak zorundadır.

4.     TEMETTÜLER

Hisse senedi sahiplerine ödeneceği bilanço tarihinden sonra ilan edilen temettüler ile ilgili olarak, bilanço tarihinde işletmelerce herhangi bir yükümlülük finansal tablolara alınmaz.

Bu temettüler dipnotlarda yer alır.

Örnek 1) İşletme 31.12.2008 tarihli finansal tablolarını hazırlamıştır. 24 Ocak 2009 tarihinde toplam 6.000 lira kâr payı dağıtılacağı ilan edilmiştir.

v     Buna göre; 31.12.2008 tarihli finansal tablolarda yer alacak tutarlar değiştirilmeyecek fakat dağıtılacak kâr payı büyüklüğü finansal tabloların eklerinde açıklanacaktır.

5.     İŞLETMENİN SÜREKLİLİĞİ

İşletme yönetimince bilanço tarihinden sonra işletmenin tasfiye edilmesi veya ticari faaliyetlerinin durdurulmasına karar verilmesi ve bu şekilde hareket edilmesi dışında herhangi gerçekçi bir alternatifin bulunmaması halinde; finansal tabloların hazırlanmasında işletmenin sürekliliği dikkate alınmaz.

İşletmenin süreklilik varsayımının geçersiz olduğu veya olabileceği durumlarda finansal tablolar UMS 1 Finansal Tabloların Sunumu standardına uygun açıklama yapılır.