TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri

UMS 21 -KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ STANDARDI

Amaç, Kapsam, Tanımlar

Standart, “Finansal Araçlar” kapsamında olan türev araçlarla ilgili işlemler ve bakiyeler hariç olmak üzere, yabancı para işlemlerini ve bakiyelerin muhasebeleştirilmesi işlemlerini, diğer yandan yabancı işletmelerin mali durum göstergelerinin konsolidasyon ve öz sermaye yönetimine göre muhasebeleştirilmesi için yabancı para cinsine çevrilmesi işlemlerini ve faaliyet sonuçlarının ve mali durumun başka bir para cinsine çevrilmesi işlemlerini kapsamaktadır.

Fonksiyonel Para Birimi: İşletme faaliyetlerinin önemli ölçüde bağlı olduğu ekonomik çevrenin para birimidir.

Yabancı Para Birimi: Fonksiyonel para birimi dışındaki para birimlerini ifade eder.

Raporlama Para Birimi: Faaliyet sonuçlarının ve mali durumun gösterildiği tabloların hazırlandığı ve sunulduğu para birimidir.

Kur: İki farklı para biriminin birbirine oranıdır.

Spot Kur: İşlem tarihi itibariyle ilgili günde teslim şartını taşıyan kuru ifade eder.

Kapanış Kuru: Bilanço tarihindeki spot kuru ifade eder.

Parasal Kalem: Elde bulundurulan para ile belirlenebilir bir para olarak veya ödenecek varlık ve yükümlülükleri ifade eder.

Yabancı İşletmede Net Yatırım: Yabancı işletmenin net varlıklarında mali tablo düzenleyen işletmenin payını ifade eder.

Uygulama

Muhasebeleştirilmesi: Hizmet veya malın alınması ve satılması, tutarları yabanı para üzerinden belirlenmiş borç alımı ve verilmesi ve diğer varlıkların yabancı para üzerinden alım satımı gibi yabancı para işlemleri ilk kez değerlenirken, işlem tarihindeki spot kurun uygulanması suretiyle bulunan değer fonksiyonel para birimi cinsinden kayıtlara alınır.

Bilanço sonu değerlemede ise parasal kalemler kapanış kurları üzerinden, parasal olmayan kalemler ise makul değeri ile izleniyorsa makul değerinin belirlendiği tarihteki kurlar üzerinden ya da tarihi değeri ile izleniyorsa gerçekleştiği tarihteki kurlar üzerinden fonksiyonel para birimine çevrilir.

Bilanço dönemi içinde işlem tarihi ve ifa tarihi arasındaki kur farkından kaynaklanan miktar doğrudan ilgili dönemin gelir tablosuyla ilişkilendirilir.

Yabancı İşletmede Net Yatırımla İlgili Çevrim Farkları: Kur farkları, mali raporları hazırlayan işletmenin veya yabancı işletmenin konsolide olmayan mali tablolarında gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Yabancı işletmenin mali tabloları mali tabloları hazırlayan işletmenin tablolarını içeriyorsa bu fark öz sermaye ile ilişkilendirilir ve net yatırımın elden çıkarılması durumunda gelir tablosunda gösterilir.

Yabancı Mali Tabloların Dönüştürülmesi: Enflasyonist olmayan bir ortamda bilançonun varlık ve pasiflerini başka bir para birimine çevrilirken, parasal/parasal olmayan ayrımı yapılmadan değerler dönem sonu kuru ile o yabancı para birimine dönüştürülür. Gelir tablosu ise işlemin yapıldığı kurlarla ya da yıllık ortalama kur değeri ile çevrilir.

Enflasyonist bir ortamda ise bilançonun kalemleri parasal/parasal olmayan ayrımı yapılmadan dönem sonu kuru ile dönüştürülür. Ancak gelir tablosu uygulamalarında ise işlem günündeki kur veya yıllık ortalama kur değeri ile değil ilgili dönemin sonundaki kur değerleri ile o para birimine çevrilir.