UMS / UFRS Uygulaması: Üretim İşletmesi Örneği

ALAÇATI A.Ş. ALAÇATI A.Ş.’nin yürürlükteki düzenlemeler çerçevesinde THP esas alınarak hazırlamış olduğu finansal tabloları sunulmuştur. THP kapsamında özet finansal tablo formatı esas alınmakla birlikte örnek muhasebe kayıtları yapılırken kullanılacak hesaplar finansal tablo üzerinde ayrı gösterilmiştir. Hazırlanan örnekte aşağıdaki hesaplarla ilgili Uluslararası Muhasebe Standardının uygulanmasıyla oluşabilecek farklara değinilecek ve gerekli düzeltme kayıtları oluşturulacaktır. a. Finansal Varlıklar ve Finansal Yükümlülükler i. Menkul Kıymetler ii. Ticari Alacaklar iii. Ticari Borçlar b. Stoklar c. Maddi Duran Varlıklar d. Karşılıklar e. Kıdem Tazminatı Karşılığı f. Gelir Vergisi – Ertelenmiş Vergi 1. Finansal Varlıklar ve Finansal Yükümlülükler Finansal varlıklar ve yükümlülükler bölümünde hazır değerler, menkul kıymetler, ticari ve diğer alacaklar banka kredileri, finansal kiralama yükümlülükleri, ticari ve diğer borçlar ve benzeri hesapların değerleme prensipleri, kayıtlara alınma ve kayıtlardan çıkarılma kriterleri anlatılmakta ve dipnot zorunlulukları açıklanmaktadır. ALAÇATI A.Ş.’nin 5 Aralık 2010 tarihinde banka mevduatın 50.000 TL ile yıllık % 15 faiz oranından 4 ay vadeli mevduat hesabı açmıştır. Vade, 4 Nisan 2011 tarihinde bitmektedir. 2. Menkul Kıymetler Sabit bir getirisi olmayan ve bir piyasada işlem gören finansal varlıklar ise gerçeğe uygun değeriyle gösterilirler. ALAÇATI A.Ş. menkul kıymet portföyü Tablo 2’de verilmiştir. Şirket’in elindeki hisse senetlerini İMKB’de işlem görmektedir. İzmir A.Ş Hisse Senedinin 31 Aralık 2010 itibariyle en iyi alış fiyatı 2.5 TL, Çeşme A.Ş’nin en iyi alış fiyatı 5.8 TL olmuştur. 3. Ticari Alacaklar Ticari alacaklar iskonto edilmiş maliyet değeriyle gösterilmesi gereken hesaplardan bir diğeridir. Diğer taraftan tahsili şüpheli bir takım alacaklar varsa, şirketin buna ilişkin değerlendirmesini yapması ve bunu yansıtması gerekmektedir. ALAÇATI A.Ş. yasal kayıtlarında açık hesaplar ile vadeli çek∗ ve senetler için bir reeskont işlemi yapmamış ve henüz yasal prosedürler başlatılmadığı için şüpheli alacak karşılığı ayırmamıştır. Vadeli çekler, vadelerinde tahsil edilmesi beklendiğinden ticari alacaklar altında gösterilmiştir. 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle şirketin ticari alacaklar hesabının dökümü aşağıdaki gibidir: 4. Stoklar Stoklara ilişkin maliyet unsurları, değerleme yöntemleri, net gerçekleşebilir değer analizi ve dipnot açıklamaları gibi finansal tablolar hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususlar açıklanmıştır. ALAÇATI A.Ş.’nin 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle eldeki stoklarının dökümü aşağıdaki gibidir: ALAÇATI A.Ş.’nin 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle elinde bulunan mamul maddeler için yapmış olduğu net gerçekleşebilir değer analizi şu şekilde sunulmuştur: 5. Maddi Duran Varlıklar ALAÇATI A.Ş’nin maddi duran varlık detayı Tablo’da verilmiştir. Görüldüğü üzere Şirket maddi duran varlıkları; arsa, bina, makine ve ekipman olarak sınıflandırmıştır. Şirket yönetimi 31.12.2010 tarihi itibariyle arsa ve binaların değerini tespit ettirmek amacıyla ekspertiz yaptırmış olup, ekspertiz tarafından hazırlanan raporun ayrıntısı şu şekildedir: Şirket Alsancak Daireyi kira geliri elde etmek için kullanmaktadır. Merkez binanın arsa payı %20, Çiğli Organize Fabrika Binasının %40’dır. 6. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Şirket, raporlama tarihi sonrasında yıl içinde gerçekleşen 10.000 TL. geliştirme gideri tespit etmiştir. 7. Ticari Borçlar Ticari borçlar da iskonto edilmiş maliyet değeriyle gösterilmesi gereken finansal yükümlülükler arasında yer almaktadır. ALAÇATI A.Ş.’nin yasal kayıtlarında reeskont hesabı yapmadığı dikkate alındığında ticari borçların ortalama tahsilat vadesinin tespit edilmesi ve buna göre iskonto edilmiş maliyet değerinin hesaplanarak finansal tablolarda gerekli düzeltme kaydının yapılması gerekmektedir. ALAÇATI A.Ş.’nin ticari borçlarının bilanço tarihi itibariyle ortalama tahsilat vadesinin 80 gün olduğu tespit edilmiştir. Iskonto oranı %12 olarak belirlenmiştir. 8. Kıdem Tazminatı Karşılığı Şirket, çalışan personele ilişkin 3.000 TL kıdem tazminatı karşılığı tahakkuk ettirmiştir. Bunun 2.400 TL’si önceki yıllara, 600 TL’si cari yıla aittir. 9. Karşılıklar ALAÇATI A.Ş 31 Aralık 2010 itibariyle avukatından aldığı raporda açılmış olan davalar ile ilgili durum şu şekilde raporlanmıştır. 10. Gelir Vergisi – Ertelenmiş Vergi Yukarıda anlatılan farkların düzeltilmesi sonucunda vergi hesabının yapıldığı finansal tablolardan çok farklı bir sonuca ulaşılmış olacaktır. Bu durumda dönemsellik ilkesi gereği işlemlere ilişkin vergi etkisinin de ilgili dönemde yansıtılması gerekir. Bunun için vergi bilançosu ile Uluslararası Muhasebe Standardına göre hazırlanmış bilanço arasındaki vergiye konu geçici farklar üzerinden ertelenmiş vergi hesabının yapılması ve finansal tablolara yansıtılması gerekmektedir.